Çocuk ve Ergenlerde Akran Zorbalığı

Çocuklar ve ergenler için akran ilişkileri, çocukların iş birliği yapmayı, rekabet etmeyi, sınır koymayı ve farklılıklara tahammül etmeyi öğrendikleri bir etkileşim alanıdır. Bu ilişkilerde çocuklar, hem kendi sınırlarını hem de başkalarının sınırlarını test ederler. Kimi zaman bu süreç sağlıklı bir denge içinde ilerlerken kimi zaman bir tarafın diğerine üstünlük kurduğu ve güç dengesinin bozulduğu bir hale gelebilir.

Bu durum, akran zorbalığı olarak tanımlanan davranış örüntülerinin ortaya çıkmasına neden olabilir. Akran zorbalığı, bir çocuğun ya da ergenin diğerine karşı bilinçli ve tekrarlayıcı biçimde zarar verme davranışları göstermesi olarak tanımlanır. Bu zarar fiziksel (itme, vurma), sözel (alay etme, tehdit), ilişkisel (dışlama, dedikodu) veya dijital (sosyal medya üzerinden aşağılama) yollarla olabilir. Zorbalığın temel özelliği, iki taraf arasında güç dengesizliğinin bulunması ve mağdur çocuğun kendini savunmakta zorlanmasıdır.

Bu deneyimler, çocuklar için zorlayıcı olsa da doğru şekilde ele alındığında yapıcı biçimde yönetilebilir. Maruz kalan çocuk açısından, yaşanan durum uygun destekle işlendiğinde, sınır koyma, yardım isteme ve kendini ifade etme becerilerini geliştirebilir. Zorbalık yapan çocuk açısından da, davranışın arkasındaki öfke, kontrol ihtiyacı ya da yetersizlik duygusu doğru şekilde ele alınırsa, davranış düzenleme becerileri güçlenebilir. Sorunun çözümü, sadece mağduru korumakla değil; tüm çocuklara güvenli, saygılı ve farkındalık temelli bir sosyal alan kazandırmakla mümkündür. Çocukların hem zorbalığa karşı durabilmeleri hem de zorbalık davranışını tanıyıp dönüştürebilmeleri için yetişkinlerin rehberliği gereklidir. Bu süreçte profesyonel destek almak çocuğun yaşadığı süreci anlamlandırmasına ve duygusal olarak güçlenmesine destek olabilir.

Kaynak: Erk, A. B. (2019). Akran zorbalığı. Ekinoks Yayınları.